آشنایی با انجمن مقابله با سوء رفتار با کودکان

 انجمن مقابله با سوء رفتار با کودکان یکی از انجمن های تازه تاسیس در مرکز پژوهش های علمی دانشجویان است، این انجمن با مسئولیت یسنا رستم ابادی و با هدایت دکتر کدیور، استاد پیشکسوت و رییس بخش آی سی یو نوزادان مرکز طبی کودکان تاسیس شد. با توجه به اهمیت مقابله با سوء رفتار با کودکان گفتگویی با یسنا رستم آیادی ترتیب دادیم: لطفا خودتان را معرفی کنید. با نام و یاد خدا، من یسنا رستم آبادی هستم، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ورودی 92، عضو هیئت موسس و مسئول انجمن تازه تاسیس "مقابله با سوءرفتار با کودکان". دیگر اعضای هیئت موسس هم شامل دوستانم بهار صابرزاده اردستانی و عاطفه پویان دانشجویان پزشکی، ریحانه نصرت آبادی دانشجوی دندان پزشکی و شرمینه معینی دانشجوی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند. حدود آبان ماه سال 1393 بود که اولین بار این ایده را مطرح کردیم که فعالیتی در راستای مسائل اجتماعی و کمک به افزایش کیفیت زندگی "کودکان کار" انجام دهیم. بنابراین شروع به مطالعه کردیم تا با نیاز های این گروه از کودکان بیشتر آشنا شویم و فعالیت هایی پیشنهاد شد تا از نزدیک با این کودکان در تماس باشیم. در این زمان بود که برای مشورت و کمک گرفتن از نظرات یک استاد فعال در زمینه ی کودکان به خانم دکتر ملیحه کدیور، رییس بخش آی سی یو نوزادان مرکز طبی کودکان مراجعه کردیم. البته قبلا با ایشان به دلیل فعالیت های تدکس دانشگاه علوم پزشکی تهران آشنایی داشتیم. پس از صحبت با دکتر کدیور و به پیشنهاد ایشان گروه هدف فعالیت های خود را از "کودکان کار" به همه ی کودکان در معرض سوءرفتار گسترش دادیم که کودکان کار را هم شامل می شد و از آن زمان تمام فعالیت ها و مطالعات گروه "مقابله با سوءرفتار با کودکان" زیر نظر دکتر کدیور و با راهنمایی های ایشان انجام گرفته است. برای مثال اهداف انجمن دقیقا تعیین گردید و اساسنامه انجمن نوشته شد تا در نهایت به مرکز  پژوهشهای علمی دانشجویان پیشنهاد و مورد تصویب قرار گرفت. ایشان از همان ابتدا به ما و به انگیزه ی ما باور داشتند و همین مسئله، در ابتدای کار برایمان بسیار دلگرم کننده بود و باعث شد که با جدیت اهداف خود را تعقیب کنیم. اهداف کلی انجمن" مقابله با سوء رفتار با کودکان" چیست؟ هدف کلی و غایی انجمن گسترش فرهنگ پیشگیری از سوءرفتار با کودکان در جامعه و کمک به ایجاد نظام سازمان یافته ای برای شناسایی کودکان مورد سوءرفتار قرار گرفته، درمان عوارض ناشی از سوءرفتار، و پیگیری آن ها برای اطمینان از تکرار نشدن سوءرفتار است. همچنین کمک به تبیین قوانینی برای اعمال مجازات هایی برای افرادی که کودکان را مورد سوءرفتار قرار می دهند. در این راستا انجمن اهداف خود را در سه گروه پژوهشی، آموزشی و اجرایی و اطلاع رسانی طبقه بندی کرده است. به طوری که در راستای اهداف پژوهشی برای مثال پژوهش هایی برای نیازسنجی و توصیف انواع سوءرفتار در جامعه ی ما طراحی و ترتیب داده خواهد شد. از اهداف آموزشی انجمن میتوان آموزش فرهنگ پیشگیری از سوءرفتار با کودکان با گروه هدف جامعه، و آموزش تشخیص و پیگیری سوءرفتار با گروه هدف کادر بالینی را نام برد. اهداف اجرایی انجمن همان طراحی نظام تشخیص و پیگیری کودکان مورد سوءرفتار قرار گرفته است. فعالیت های کنونی انجمن برای تحقق این اهداف، طراحی پژوهش در زمینه سوءرفتار با کودکان، جلسات آموزشی، پانل ماهانه با موضوعات مختلف در زمینه سوءرفتار با کودکان و کمپین مقابله با سوءرفتار با کودکان است که قرار است انشاء ا... در آبان ماه سال جاری همزمان با روز جهانی پیشگیری از سوءرفتار با کودکان اتفاق بیفتد. هم چنین تا به کنون، اعضای این انجمن در جلسات مختلفی که در این حوزه در مرکز طبی اطفال با حضور اساتید فعال تشکیل شده است، شرکت داشته و از تجربیات دیگر افراد و گروه ها بهره برده و در صورت امکان، همکاری های بعدی برنامه ریزی شده اند. در مورد سندرم سوءرفتار با کودکان  مختصری توضیح دهید. سوءرفتار با کودکان شامل هر شکلی از سوءرفتار فیزیکی، عاطفی، جنسی و بی توجهی یا غفلت است و در کل هر نوع رفتاری که منجر به آسیب احتمالی یا حقیقی برای سلامت کودک، بقا، رشد و یا کرامت وی شود. پیش تر به آن کودک آزاری گفته می شد که سندرم کودک آزاری شامل همه این موارد می شود. سوءرفتار فیزیکی شامل استفاده از نیروی فیزیکی به صورت عمدی علیه یک کودک است به طوری که که سلامت، بقا، رشد و کرامت وی را به خطر اندازد و یا شانس بالایی برای تهدید این موارد داشته باشد؛ همچون ضرب و شتم، لگد زدن، تکان دادن، گاز گرفتن، خفه کردن، سوزاندن و مسموم کردن. این نوع سوءرفتار غالبا تحت عنوان تنبیه توسط خانواده یا دیگران انجام می گیرد. سوءرفتار جنسی شامل هر گونه رفتار جنسی با کودکان مغایر با قوانین، شرع و هنجارهای جامعه است. سوءرفتار جنسی می تواند هم توسط بزرگسالان و هم نوجوانان رخ دهد. بزرگسال دخیل در سوءرفتار در بسیاری موارد می تواند جزو خویشان نزدیک و یا آشنایان کودک باشد که با حیله، تهدید، تشویق یا با اجبار کودک را به این کار وا می دارد. سوءرفتار روانی و عاطفی شامل موارد واحد و هم الگوی رفتاری عدم توانایی والدین و خانواده برای فراهم آوردن یک محیط مناسب و پشتیبان برای رشد و پروش کودکان می باشد. سوءرفتار در این حیطه، می تواند آسیب های جدی روانی، روحی، اخلاقی، فیزیکی و اجتماعی برای کودک به دنبال داشته باشد. تحقیر، سرزنش، تهدید، ترساندن، حبس، تبعیض، تمسخر، مقایسه مکرر کودک با خواهر و برادر ها یا همسالان، عدم پذیرش و رفتار پرخاشگرانه مثال هایی از این سوءرفتار ها هستند. بی توجهی یا غفلت زمانی اتفاق می افتد که سرپرست کودک با وجود توانایی، از تامین نیاز های ضروری کودک سرباز زند. نیاز هایی هم چون سلامت، آموزش، رشد عاطفی، تغذیه، سرپناه و شرایط امن زیستن. این نوع سوءرفتار لزوما در خانواده هایی از طبقه ی اقتصادی پایین دیده نمی شود. آیا آمار دقیقی درمورد وضعیت سوءرفتار با کودکان در ایران وجود دارد؟ خیر. در ایران به دلیل نبود ساز و کار و نظام ثبتی که موارد را ثبت کند آمار دقیقی از این کودکان در دست نیست؛ هر چند حتی درصورت وجود نظام های ثبت در دیگر کشورها هم، به دلیل مشخص نبودن عوارض سوءرفتار، تعداد این کودکان معمولا کم تر از حد واقعی تخمین زده می شود. البته در گذشته چند پژوهش برای آگاهی از وضعیت این کودکان ترتیب داده شده است که آن هم به دلیل پراکندگی پژوهش ها و فاصله ی زمانی با زمان حال از اعتبار چندانی برخوردار نیست. فعالیت های جهانی در مورد وضعیت سوءرفتارباکودکان به چه صورت است؟ در برخی کشورها، سیستم های ثبت این کودکان در بیمارستان ها به صورت روتین وجود دارد؛ بر طبق دستور العمل سازمان بهداشت جهانی، مهمترین مرحله شناسایی و تشخیص کودک مورد سوءرفتار قرار گرفته است. این مرحله نیازمند آموزش تیم سلامت به ویژه برای شناسایی این کودکان و ثبت آنهاست. در گام بعدی، نه فقط درمان  آسیب های فیزیکی، بلکه پشتیبانی روحی روانی برای این کودکان و خانواده هایشان لازم است. مهمترین هدف، رفع عوامل ایجاد کننده ی آزار برای کودکان و ماندن این کودکان در آغوش خانواده و توانمندسازی خانواده و پیشگیری مجدد این موضوع است، همان طور که در قانون کشور ما نیز وجود دارد. تیم سلامت به کمک نیروی خاص پلیس و مآموران قضایی و به کمک مددکاران اجتماعی تیمی هستند که برای موارد سوءرفتار با هم همکاری می کنند. در نهایت در برخی کشور ها، علاوه بر آموزش هایی برای مادران باردار، آموزش های خانه به خانه نیز وجود دارد که طبق مطالعات بازده بالایی در پیشگیری از موارد سوءرفتار داشته اند. خوشبختانه در کشور ما هم چندی است که از طرف سازمان بهزیستی هم با ایجاد اورژانس اجتماعی 123 در این حوزه فعال شده است.  فعالیت شما در حوزه ی سلامت جای می گیرد، چه شد به فکر انجام این گونه فعالیت ها افتادید؟  برای خیلی از ما به عنوان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، معضلات اجتماعی دغدغه هستند. شاید خیلی از ما فقط به فکر حل این مشکلات باشیم و زمانی که  با پیچیدگی مشکل مواجه شویم، بترسیم یا انگیزه ی اولیه را از دست بدهیم. اما ما همچنین باور داریم که تلاش برای روشن تر شدن وضعیت این معضلات برای هموار شدن گام های بعدی حیاتی است. این که بتوانیم در مورد این مشکلات که گاهی خط قرمز نیز خوانده می شوند صحبت کنیم، مطالعه کنیم و پژوهش کنیم؛ همه اینها باعث می شود ابتدا شناختمان بهتر شود و راه حل ها نیز نمایان تر و قابل دسترس تر شوند. اصطلاح corporate social responsibilities (CSR) شاید بتواند ایده ی اصلی ما را برای این گونه فعالیت ها پشتیانی کند. اینکه در کنار درسمان (مسلما هدف اصلیمان در ابتدا پزشک خوب، دندانپزشک خوب و داروساز خوب شدن است) بتوانیم یک هدف دراز مدت را برای بهبود یک مشکل جامعه انتخاب کنیم و برای آن در یک تیم تلاش کنیم. در این راه، علاوه بر یادگیری فعالیت تیمی، درگیر شدن با معضلات جامعه از نزدیک را نیز فرامیگیریم؛ دو توانایی که برای آینده ی شغلیمان لازم به نظر میرسند و باعث می شود که بیشتر درگیر مسائل اجتماعی شویم. چرا در میان معضلات اجتماعی، به فکر کودکان و سندرم سوءرفتار با کودکان افتادید؟ تصور اینکه یک کودک آزار ببیند و رنج بکشد قطعا برای همه غیر قابل تحمل است. وقتی آمار بررسی می شود، اکثر موارد سوءرفتار متأسفانه اغلب توسط خانواده و یا افراد آشنا، یعنی دقیقا همان افرادی انجام می شود که باید پشتیبان و پناه کودکان باشند. این کودکان به هیچ جایی نمی توانند به تنهایی شکایت کنند؛ حتی در بسیاری موارد کودکان به حقوق خود آگاه نیستند و رنج دیدن و آزار را معمول زندگی خود می پندارند. همه این ها بسیار دردناک است. در حالی که توسط قانون، تیم سلامت این قدرت را دارد که در زندگی این کودکان تغییر ایجاد کند و به قولی "قهرمان" باشد. برای قهرمان بودن، باید سلاح مناسب داشت و مهمترین سلاح آگاهی در مورد این مسائل است. اگر کسی علاقه به همکاری داشته باشد، عضو گیری انجمن به چه صورت است؟ قرار است انجمن به صورت ماهانه جلسات آموزشی برگزار کند که افراد علاقه مند می توانند در آن شرکت کنند. اگر فردی 3 بار به طور مداوم در این جلسات شرکت کند و تمایل به همکاری در این حوزه را داشته باشد می تواند به عضویت این انجمن درآید. اما تمامی کسانی که علاقه مند به فعالیت در این حوزه باشند و دغدغه مقابله با سو رفتار علیه کودکان را داشته باشند می توانند در این انجمن با توجه به وقتی که می توانند برای این موضوع اختصاص دهند، فعالیت بکنند. لوگوی شما یک فرفره آبی است؛ این نماد به چه معناست؟ رنگ آبی تیره، رنگ جهانی جنبش ها و انجمن های مقابله با سوءرفتار با کودکان است. به احترام بانویی آمریکایی که در سال 1989، در سوگ نوه 3 ساله اش، روبانی آبی رنگ به آنتن ماشین خود بست. نوه او به دلیل سوءرفتار پدر و مادرش فوت کرده بود. این رنگ یادآور کبودی ناشی از سوءرفتار است. فرفره نیز نمادی از کودکی و بازی دوران بچگی است. ضمن تشکر از شما اگر در پایان سخن دیگری دارید بفرمایید... امیدواریم هیچ کودکی به جرم کودک بودن، رنج نکشد.حق هر کودکی است که در آسایش و رفاه زندگی کند.