مصاحبه با دکتر کوشا پایداری، یکی از نویسندگان کتاب آشنایی با نگارش مقالات علمی

همزمان با چاپ کتاب مرکز پژوهش های علمی دانشجویان به همت تعدادی از اعضای مرکز، مصاحبه ای با یکی از نویسندگان کتاب ترتیب دادیم: لطفا خودتان را معرفی کنید. کوشا پایداری هستم، ورودی پزشکی مهر 1385 و فارغ التحصیل 1392 . هم اکنون نیز در دپارتمان های Radiation Oncology و Radiology دانشگاه پنسیلوانیا بعنوان postdoctoral research fellow مشغول فعالیت های پژوهشی هستم.   از چه سالی فعالیت هایتان را در مرکز پژوهش های علمی دانشجویان آغاز کردید؟ آغاز آشنایی من با مرکز به اولین خاطرات حضورم در دانشگاه علوم پزشکی تهران گره خورده، به طوری که از همان روزهای اول حضور در دانشگاه مرتبا و به دلایل مختلف در مرکز حضور داشتم؛ به ویژه شرکت در کارگاههای آموزش پژوهش مرکز که به نوعی استثنایی جو مرکز را برای ما به عنوان دانشجوهای جدیدالورود متمایز می کرد، و در عین حال فضای دوستانه حاکم بر روابط دانشجویان سال بالاتری که تجربه پژوهشی بیشتری داشتند با دانشجویان سال پایینی هم بسیار موثر بود. اما شاید آغاز فعالیت مستقیم و جدی بنده در مرکز پژوهش های علمی دانشجویان به حدود 6 سال پیش (1389) یعنی زمانی باز می گردد که به عنوان عضو شورای مرکزی از واحد پزشکی پردیس پورسینا و نیز عضو شورای اجرایی در جلسات شورای مرکزی حضور داشتم. در همان سال به عنوان مدرس کارگاه Writing in practice انتخاب شدم که در آن نکات کاربردی و مهم در نگارش علمی و مقاله نویسی به زبان انگلیسی مورد بررسی و تمرین قرار می گرفت. در سال بعد از آن هم به عنوان قائم مقام دبیر کل مرکز و نیز عضو شورای پژوهشی فعالیت داشتم. همچنین حدود 2-3 سال هم به عنوان مسئول انجمن روبان قرمز در همراهی تیمی با تعدادی از همکاران به فعالیت های پژوهشی و آموزشی در حیطه HIV/AIDS و بهداشت باروری پرداختم.      با خبر شدیم کتابی با کمک شما و دیگر دوستانتان زیر نظر مرکز پژوهش های علمی دانشجویان تدوین شده، لطفا آن را برای علاقمندان معرفی کنید؟ کتاب "آشنایی با نگارش مقالات علمی"، به عنوان نخستین کتاب از سری کتابهای درسنامه تحصیل و پژوهش مرکز پژوهش های علمی دانشجویان، به همت جمعی از دوستان که همگی دارای سابقه ای درخشان از فعالیت های چندساله در مرکز هستند و توسط انتشارات تیمورزاده به چاپ رسیده است. خانم ها و آقایان دکتر نیما محبوبی، شوکا اسمعیلی، رضا جعفریان کرمان، کامیار ملازاده مقدم ، صحرا امام زاده فرد، ارسیا جمالی، امین محمدی و فاطمه عدیلی اقدم، همگی دارای سابقه ی تدریس چندساله در کارگاههای مرکز پژوهش ها ، از جمله مقاله نویسی، پروپوزال نویسی، آمار و ... هستند. دکتر شاهین آخوندزاده (قائم مقام معاونت تحقیقات و فن آوری وزارت بهداشت و معاون پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران) و دکتر فرساد نوری زاده در ویراستاری علمی این کتاب به ما افتخار دادند. بدون شک به چاپ رسیدن این کتاب بدون نظارت و راهنمایی های همیشگی خانم دکتر پاسالار عزیز امکان پذیر نبود. همچنین زحمات مانی بیگی عزیز هم در به ثمر رسیدن این کار نقش عمده ای داشت.     هدف از چاپ این کتاب چه بوده است؟ ایده اولیه ی جمع آوری نکات کاربردی مهارتهای پژوهشی برای دانشجویان علوم پزشکی و در قالب کتابچه، حدود 5 سال پیش و توسط دکتر ارسیا جمالی مطرح شد. ایده نخست آن بود که چکیده ای از نکات کاربردی تدریس شده در کارگاههای مرکز را به شکل کتابچه های کوتاه و کاربردی برای شرکت کنندگان در کارگاهها جمع آوری کنیم، تا بعد از اتمام هر کارگاه و جهت دستیابی به اطلاعات بیشتردر دسترس علاقمندان به فعالیت های پژوهشی قرار بگیرند. اما در حین جمع آوری و نگارش محتوای این کتاب، هدف اولیه به صورت آموزش مهارتهای عملی مهم در نگارش علمی مد نظر قرار گرفت، تا گروه مخاطبین هدف نیز به شکل جامع تری بتوانند از مطالعه این کتاب سود ببرند.   چقدر زمان صرف نوشتن و آماده شدن کتاب شد؟ با آنکه جمع آوری محتویات آموزشی توسط نویسندگان کمتر از 6 ماه طول کشید، انجام ویرایش های متعدد و در نهایت صفحه آرایی و تایید نهایی آن چیزی در حدود 2.5 سال به طول انجامید؛ که به زعم بنده علت اصلی آن ماهیت تیمی این کار بود که هماهنگی زمان بر میان نویسندگان را می طلبید.      مطالعه کتاب را برای چه کسانی توصیه می کنید؟ بدون شک مطالعه این کتاب برای تمام دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های علوم پزشکی سودمند خواهد بود. مقاله نویسی یا به بیان مبسوط تر نگارش علمی، یکی از مهارتهای بسیار مهم در حیطه پژوهش است. آموزش مهارت های پژوهشی نیز امروزه در همراهی و به موازات کوریکولوم های هر رشته در دانشگاهها و مراکز علمی معتبر دنیا ارائه می گردد. به بیان دیگر فعالیت پژوهشی در بسیاری از مراکز به عنوان یکی از ملزومات هر حرفه ی علمی تلقی می شود. حال هر فرد به فراخور علاقه ی شخصی خودش در این زمینه فعالیت می کند، از انجام پایان نامه گرفته تا فعالیت های بیشتر در حیطه های تخصصی. بنابراین امروزه آشنایی با نگارش علمی برای هر فردی که در حیطه علوم پزشکی به فعالیت می پردازد، یک الزام است. حتی اگر فعالیت شما در این زمینه در حد مطالعه مقالات به روز باشد، باید با اجزای اصلی هر مقاله آشنایی داشته باشید تا بتوانید نکات مهم موجود در آن را استخراج کنید و دانش خود در حیطه مزبور را گسترش دهید. به نظر من این کتاب دارای چندین ویژگی مهم است که آن را از سایر کتاب های با موضوع مشابه موجود متمایز می کند. اول از همه خلاصه بودن آن (حدود 90 صفحه) که موجب می شود مطالعه کل آن در مدت زمان کوتاهی میسر باشد. با وجود آنکه مراجع بسیار شناخته شده ای جهت تمرین و یادگیری مقاله نویسی به زبان های انگلیسی و فارسی موجود است، یکی از دلایلی که دانشجویان و پژوهشگران به این کتب مراجعه نمی کنند، حجم زیاد آن هاست. درواقع همگی ما به نوعی در زندگی امروزه مان با کمبود وقت روبرو هستیم و به جهت مدیریت زمان، خلاصه بودن نگارش این کتاب یکی از نکات مورد توجه ما بود. دومین نکته مهم این است که نویسندگان این کتاب همگی افرادی هستند که در دوران دانشجویی فعالیت های پژوهشی خود در رشته های مختلف را آغاز نمودند و به همین سبب با هریک از مراحل و نکات مهم فراگیری نگارش علمی آشنایی دارند. همین امر موجب می شود که نکات ارائه شده در این کتاب برای مخاطبینی که خود نیز اغلب دانشجو هستند و قصد دارند اولین مقاله خود را بنویسند، ملموس تر باشد. تاکید بر ارائه نکات عملی در نگارش علمی و پرهیز از بیان کلیات تا حد امکان و روانی نگارش نیز در زمره سایر ویژگی هایی هستند که در جمع آوری این کتاب مورد توجه بوده اند. تاثیر این قبیل کارهای دانشجویی را چطور ارزیابی می کنید و به دیگر دانشجویان چه توصیه ای می کنید؟ به نظر من یکی از وظایف مهم دانشجویان مجرب علاوه بر آموزش دیدن، آموزش دادن به سایر دانشجویان و راهنمایی نمودن آن ها به ویژه در اموری است که شاید برای آن ها پروتکل آموزشی مشخصی در دانشگاهها وجود نداشته باشد. به عقیده بنده همین مسئله یعنی جو آموزشی و صمیمانه حاکم بر مرکز پژوهش هاست که آن را از سایر مراکز پژوهشی دانشگاه متمایز می سازد، و بدون شک تداوم چنین فضایی در قالب چاپ و مطالعه کتاب های درسنامه تحصیل و پژوهش، تاثیر به مراتب بیشتری بر سطح علمی دانش آموختگان دانشگاه و کشور خواهد گذاشت. توصیه بنده به عنوان یک عضو مفتخر به فعالیت در مرکز پژوهش های علمی دانشجویان به همه دانشجویان و دانش آموختگان علوم پزشکی این است که زحمات اساتید خود را با تداوم "یادگیری و آموزش دادن" به دانشجویان سال پایینی خود، پاس بدارند.