استفاده از تجربیات برگزیدگان قبلی المپیاد در کلاس های آمادگی المپیاد امسال

فرهاد پیشگر دانشجوی پزشکی عمومی و دوره عالی MPH در دانشگاه علوم پزشکی تهران است. وی در دو دوره از المپیاد دانشجویان علوم پزشکی شرکت داشته و در حال حاضر برای دومین سال مسئول حیطه ی علوم پایه در دانشگاه علوم پزشکی تهران است. همزمان با برگزاری هفتمین المپیاد دانشجویان علوم پزشکی کشور، مصاحبه ای با وی انجام دادیم. لطفا المپیاد دانشجویان علوم پزشکی و حیطه ی علوم پایه آن را معرفی کنید. ایده اولیه برگزاری المپیاد دانشجویان علوم پزشکی به همت تعدادی از استادان خوش فکر دانشگاه های علوم پزشکی کشور شکل گرفت و هفت سال پیش نخستین دوره آن در شهر اصفهان برگزار شد. المپیاد دانشجویان علوم پزشکی در دوره نخست در سه حیطه ی علوم پایه، استدلال بالینی و مدیریت نظام سلامت برگزار شد و در طی سال های برگزاری حیطه های مختلفی مثل اخلاق در پزشکی، هنر در سلامت (نوآورانه) و حیطه ی فلسفه، در کنار سه حیطه اصلی به عنوان حیطه ی چهارم از المپیاد معرفی شدند. حیطه ی علوم پایه، همان طور که از نام این رشته بر می آید، تمرین انجام یک طرح پژوهشی در زمینه علوم پایه، از شکل گیری سوال پژوهشی، مرور متون، طراحی فرضیه و سپس آزمایش، انتخاب متغیرها و در نهایت تفسیر داده هاست. بخش گروهی این حیطه نیز مهارت دانشجویان در نگارش پیش نویس یک طرح پژوهشی در همین زمینه را آزمون می کند. در بخش اول این المپیاد دانشجویان به صورت انفرادی در چهار آزمون پیاپی با موضوعات مرتبط شرکت می کنند و بر اساس عملکرد تیم ها در این بخش، تیم های برگزیده برای شرکت در آزمون گروهی انتخاب می شوند. شرکت کنندگان برای آمادگی در این آزمون چه دوره هایی دیدند؟ تیم های شرکت کننده در بخش کشوری المپیاد دانشجویان علوم پزشکی، متشکل از سه دانشجو هستند. برای انتخاب این دانشجویان هر ساله با فراخوان مرکز رشد استعدادهای درخشان دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشجویان علاقه مند به این موضوع در کلاس های آمادگی این حیطه شرکت می کنند و پس از کسب مهارت های لازم، در آزمون غربالگری این رشته شرکت خواهند کرد. بر اساس نمره کسب شده در این آزمون، از افراد برگزیده مصاحبه حضوری به عمل خواهد آمد و بر اساس نتیجه آن ها (هم آزمون غربالگری و هم مصاحبه حضوری) سه نفر برگزیده به عنوان تیم دانشگاه علوم پزشکی تهران معرفی خواهند شد. در هر یک از این مراحل درطی کلاس های آمادگی که برای دانشجویان برگزار می شود، دانشجویان مهارت هایی مثل مرور متون علمی و نقد علمی مقالات، یکپارچه کردن یافته های مقالات و رسم نقشه های مفهومی، طرح سوالات پژوهشی نوآورانه، انتخاب متغیرها برای آزمون فرضیه ها و تفسیر یافته ها کسب خواهند کرد و از سوی دیگر برای آمادگی افراد برگزیده، مقدماتی از نحوه نگارش پیش نویس طرح های تحقیقاتی، جست و جوی علمی و رفرانس نویسی بیان می شود. با چه مشکلات و چالش هایی رو به رو بودید؟ نبود مشوق های لازم برای دانشجویان شرکت کننده در المپیاد دانشجویان، باعث کاهش افراد علاقه مند نه تنها در دانشگاه علوم پزشکی تهران، بلکه در سراسر کشور شده است. به عقیده بنده نیاز است تا با در نظر گرفتن شرایط این المپیاد، جوایز تحصیلی درخوری برای برگزیدگان لحاظ شود. در چند ماه اخیر قدم های مناسبی در این موضوع برداشته شده که البته نیاز به توجه بیشتر مسئولان دارد. اما در دانشگاه تهران، استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران، به عنوان یکی از بزرگترین دانشگاه های علوم پزشکی کشور، سهم قابل توجهی در طراحی سوالات حیطه های مختلف المپیاد دارند. این موضوع، به واسطه مسئولیت اخلاقی پیش آمده برای این اساتید، باعث شده تا دانشجویان دانشگاه ما نتوانند از این استادان در کلاس های آمادگی حیطه های مختلف استفاده کنند. همکاری دانشگاه علوم  پزشکی تهران با سایر دانشگاه ها را چه طور ارزیابی می کنید؟ با توجه به این موضوع که هدف از المپیاد دانشجویان علوم پزشکی، به جای کسب رتبه، ایجاد و آموزش مهارت های لازم برای پژوهش های کاردبردی در دانشجویان یا پژوهشگران آینده است، دانشگاه علوم پزشکی تهران به واسطه مرکز رشد استعداد های درخشان، همیشه این آمادگی را داشته تا میزبان کلاس های آمادگی حیطه های مختلف المپیاد برای تیم های برگزیده سایر دانشگاه های علوم پزشکی کشور باشد. همکاری مرکز رشد استعدادهای درخشان را  در برگزاری کلاس های آمادگی المپیاد چه طور دیدید؟ میزبانی مرکز رشد برای برگزاری المپیاد دانشجویان علوم پزشکی در دانشگاه تهران بسیار مناسب است. هماهنگی ها، امکانات و زمان بندی کلاس ها مثال های خوبی از همکاری مرکز رشد در برگزاری کلاس های آمادگی و غربالگری دانشجویان این رشته است. به همین جهت لازم می دانم از زحمات خانم دکتر پاسالار، ریاست محترم مرکز و خانم محمدی، کارشناس المپیاد ها در مرکز تشکر کنم. تیم حیطه علوم پایه راچه طورارزیابی کردید؟ نه تنها افراد برگزیده، بلکه تمام شرکت کنندگان در آزمون های غربالگری در دانشگاه علوم پزشکی تهران توانایی های قابل ستایشی در مرور متون علمی، رسم نقشه های مفهومی و شناخت نکات کلیدی مقالات، ساخت فرضیه های پژوهشی و تفسیر داده ها داشتند. به واسطه سطح بالای توانایی و طرز فکر علمی این افراد شرکت کننده در المپیاد، انتخاب افراد برگزیده در این دو سال، یکی از دشوار ترین وظایفی بوده که به بنده محول شده بود. تیم شرکت کننده از دانشگاه علوم پزشکی تهران در المپیاد امسال نیز از این موضوع مستثنی نبود. تمام افراد شرکت کننده در آزمون های غربالگری امسال و مصاحبه های حضوری توانایی علمی بسیار بالایی داشتند. امیدوارم اعضای تیم شرکت کننده از دانشگاه ما در المپیاد کشوری نیز بتوانند نمایندگان مناسبی از این جمع باشند. به نظر شما نتیجه تیم دانشگاه چه خواهد بود؟ هدف از المپیاد دانشجویی، ایجاد فضای رقابتی در دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور است که با واسطه آن زمینه برای آموزش توانایی های علمی برای پژوهش های علوم پایه به دانشجویان ایجاد شود. به نظر من این مهم در دانشگاه علوم پزشکی تهران سر لوحه کار قرار گرفته است و با در نظر گرفتن آن، فارغ از هر نتیجه کسب شده در مرحله کشوری، دانشجویان نتیجه مناسبی دراین المپیاد خواهند داشت. و حرف آخر. برگزاری دوره های آمادگی المپیاد حیطه علوم پایه در دانشگاه علوم پزشکی تهران، نتیجه یک کار گروهی از دانشجویان شرکت کننده در دوره های قبل المپیاد و استادان دانشگاه ست. به همین خاطر از زحمات و حمایت های دکتر علیرضا مانی، دکتر رضا رئوفی، دکتر نیما رضایی، محمد پیری، حمید عالمی و هدیه ابراهیمی که برای برگزاری این دوره ها کمک های بسیاری کردند، متشکرم.