گفتگویی با دارنده مدال طلای هفتمین المپیاد علمی دانشجویان

گفتگویی با مجتبی رضایی، دانشجوی سال سوم پزشکی و دارنده ی مدال طلا در حیطه فلسفه پزشکی هفتمین المپاد علمی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور: آقای رضایی ضمن تبریک برای کسب این موفقیت بزرگ، ارزیابی شما از هفتمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور چگونه بود و سطح علمی المپیاد را چطور دیدید؟ بنده از وضعیت سایر حیطه ها اطلاع زیادی ندارم ولی در مورد حیطه مطالعات بین رشته ای که امسال به فلسفه پزشکی اختصاص داشت، در مجموع وضعیت رضایت بخش بود. در فاصله چند ماه قبل از آزمون دو کارگاه از طرف وزارتخانه برگزار شد و اطلاع رسانی در مورد نوع آزمون ها به شکل نسبتا کاملی انجام شد. این باعث شده بود که اکثر شرکت کنندگان این رشته بتوانند خود را تا حد زیادی آماده کنند و در جلسه آزمون غافلگیر نشوند. از طرفی منابعی که معرفی شده بود مباحث بدیع و جالب توجهی را مطرح کرده بودند، از جمله منبع اصلی ما که چهارفصل از کتاب Humanizing Modern Medicine: an introductory philosophy of medicine بود و موضوع اصلی آن پیشنهاد modificationهایی بود که به نظر نویسنده برای مقابله با بحران به وجود آمده در پزشکی مدرن - یعنی عدم موفقیت در کسب رضایت بیماران علیرغم همه پیشرفت های علمی و فناوری - لازم بود.  خود آزمون هم با وجود همه نواقصی که داشت در مجموع جالب توجه بود. آزمون فردی شامل دو آزمون نوشتار فلسفی و دانش فلسفی بود؛ که بخش نوشتاری آن کاملا خلاقانه و بدیع بود و شامل ارائه نوشتاری استدلالی  برای دفاع از موضعی خاص در چند موضوع مرتبط با پزشکی (مثلا اظهار نظر در مورد اعتبار طب های مکمل یا برنامه های اطلاع رسانی رسانه ها در حوزه سلامت و ...) بود. آزمون گروهی هم شامل مناظره با تیم های دانشگاه های دیگر حول موضوعات مشابه بود؛ هر چند داوری درست در مورد مناظره ها به نظر دشوار و شاید غیرممکن بود ولی در مجموع تجربه بسیار جالبی بود. مساله دیگر این بود که امسال تعداد مدال ها کاهش پیدا کرده بود و از یک شیوه علمی برای محاسبه تعداد مدال ها برحسب عملکرد شرکت کنندگان استفاده شد؛ این موضوع باعث شد گرفتن مدال سخت تر شده و فرایند اهدای مدال عادلانه تر انجام شود. روی هم رفته حیطه مطالعات بین رشته ای امسال به خاطر جذابیت زیادی که موضوع آن - یعنی فلسفه پزشکی - داشت با استقبال زیاد دانشجویان مواجه شد و شور و شوق خاصی را ایجاد کرده بود. همین موضوع باعث شد که مسئولان المپیاد تصمیم بگیرند سال آینده هم موضوع حیطه بین رشته ای، فلسفه پزشکی باشد. برای خوانندگان بفرمایید با شرکت در المپیاد چه تجربیات مفیدی را بدست آوردید، آیا  شرکت در المپیاد را به دانشجویان توصیه می کنید؟ مجددا عرض می کنم من فقط در مورد موضوع فلسفه پزشکی می توانم اظهار نظر کنم. مطالعه و تعمق در این موضوع برای یک دانشجوی پزشکی که بالاجبار ذهنش از fact های تجربی انباشته می شود فرصتی ایجاد می کند که هم توانایی های استدلالی و انتقادی خود را در طول دوره تحصیل از دست ندهد و هم در مورد مسائل مهم پزشکی به نتیجه گیری موجه برسد. این که در طبابت خود چه قدر لازم است پایبند به گایدلاین ها باشیم و چه قدر از روی شهود با مسائل رو به رو شویم؛ معنای صحیح احتمال یک تشخیص در مورد یک بیماری خاص چیست و فرق آن با ارقام مطرح شده در RCTها چیست؛ یا معنی صحیح "علت" در یک بیمار خاص چیست و ... از مسائل بسیار مهم و در عین حال ساده و مقدماتی  مطرح در فلسفه طب است که به نظر من برای هر پزشکی لازم است. در کنار مسائل علمی، مسئله برقراری ارتباط با دیگران هم بسیار مهم است. المپیاد فرصتی را ایجاد کرد که دوستان زیادی از دانشگاه های سراسر کشور پیدا کنیم و از وضعیت علمی سایر دانشجویان کشور درک بهتری پیدا کرده و از دیدگاه ها و تجربه های همدیگر کمک بگیریم. مساله بعد کار گروهی بود. در المپیاد تاکید ویژه ای روی کار تیمی وجود دارد و یکی از تجربیات مفیدی که کسب کردم همین موضوع بود. به نظر شما علت موفق نبودن گروه در بخش تیمی چه بود؟ اگرچه دیگر اعضای تیم آقایان سجاد موسوی و محمدحسین میرزایی دانش و آمادگی خیلی خوبی داشتند اما متاسفانه فرصت نکردیم از قبل هماهنگی زیادی را بین همدیگر ایجاد کنیم. همین موضوع باعث ایجاد کمی سردرگمی بین ما شده بود. بهتر است در سال آینده اعضا، تمرین بیشتری برای مرحله تیمی داشته باشند. کلاس های آمادگی شرکت در المپیاد که در مرکز رشد استعدادهای درخشان برگزار شد چه کمک هایی به شرکت کنندگان کرد؟ کلاس هایی که با هماهنگی با گروه تفکر نقاد برگزار شد، کمک های زیادی به شرکت کنندگان کرد و من می خواهم در اینجا از زحمات دکتر پاسالار و خانم محمدی که تلاش های زیادی در زمینه ی آمادگی دانشجویان کردند و همین طور دکتر موسی پور که مدرس کلاس ها بودند تشکر فراوان کنم. برای دانشجویان علاقه مند به شرکت در المپیاد پروسه ی ثبت نام تا برگزاری المپیاد را توضیح دهید؟ اواخر نیمسال اول سال تحصیلی بود که ثبت نام شروع شد و آزمون غربالگری دانشگاه در نیمسال دوم، اوایل خردادماه انجام شد و بعد کارگاه های وزارتخانه تشکیل شد. بعد از آن کلاس های آمادگی برای المپیاد در مرکز رشد استعدادهای درخشان دانشگاه شروع شد و بعد از آن هم که المپیاد برگزار شد. و در پایان...  برنامه های رسمی دانشگاه متاسفانه به قدری فشرده است که فرصت زیادی را برای خودآموزی در اختیار دانشجو نمی گذارد. با این حال من به دوستان پیشنهاد می کنم از همان فرصت های کمی که در اختیار دارند برای یادگیری آنچه که لازم و مورد علاقه است استفاده کنند و به مسئولان مرکز رشد استعدادهای درخشان هم پیشنهاد می کنم با توجه به این که المپیاد زمینه ای نسبتا مناسب برای استفاده از این فرصت جهت خودآموزی به دست می دهد اطلاع رسانی بیشتری در سطح دانشگاه انجام دهند.